lørdag 14. desember 2013

Lite å sjå...

Då er november og så og seie halve desember forbi. I løpet av denne perioden har det dessverre blitt alt for lite feltsatsing. Mykje uveir og lite fugl å sjå har gjort sitt til at satsinga har blitt heller laber. Det vesle som har blitt gjort i felten har i hovudsak handla om måsar. Eg har prøvd å halde noko lunde kontinuerlig oversikt over kva som har bevega seg på den fronten på øyane. Men når det er uveir dag inn og dag ut og dermed ikkje veir til å drive fiskeri, gjer det sitt til at det ikkje akkurat er mykje måsar rundt omkring. Blant dei få som har blitt sett har det ikkje akkurat vore alt for mykje spennande. Det einaste som det egentleg er verdt å melde om er ein 1K grønlandsmåse som vart sett på Støyle på Sandsøya i midten av november.
 
Her er nokre bilder av denne nydelige kvitmåsen.
Grønlandsmåse 1K (juvenil), Støyle/Sandsøya 14.november 2013

Grønlandsmåse 1K (juvenil), Støyle/Sandsøya 14.november 2013

Grønlandsmåse 1K (juvenil), Støyle/Sandsøya 14.november 2013


Når vi passerar nyttår og fiskeriet tek seg opp blir det nok større sjansar for å finne ein gobit eller to. Ein ting er sikkert det skal i hvert fall satsast!

onsdag 27. november 2013

Kor mange er der?

Før årets sesong som blei min første der eg hadde muligheit til å ringmerke småfugl sjølv ved hjelp av mistnett, var det to artar som det spesielt skulle satsast på. Det var då grashoppesongarar og sivsongarar. Tidligare så har eg gått gjennom årets sesong når det gjeld grashoppesongarane, så no er det på tide å ta ein lita oppsummering av årets sivsongarsesong også.

Korrekt estimat?
Tidligare år så har eg estimert at det er ein stand på rundt pluss, minus 60 territorielle sivsongarhannar på Sandsøya og Voksa årleg. I år var hovudmålet å få eit noko lunde korrekt antall, og å sjå om eg hadde vore heilt på jordet med estimatet mitt, eller om det faktisk var så mange som eg tidligare hadde antatt.

Her er mistnettet montert opp, og alt er klart til å fange inn ein sivsongar.

I år var den første sivsongarhannen på plass på hekkeplassen den 9.mai. Der vart den umiddelbart innfanga og ringmerkt. Men dette var berre starten, for mange fleire merkte songarar skulle det bli! Totalt så fikk eg ringmerkt 44 sivsongarhannar i territoria sine rundt omkring på øyane. I tillegg til desse så var der i underkant av 15 hannar som eg aldri fikk fanga inn. Dette viste berre at mitt tidligare estimat på antall hannar ikkje var heilt spinnvilt likevel. I år vart då totalen på ein stad mellom 55 og 60 territorielle sivsongarhannar. Og 2013 var ikkje eit maksår heller. Det var nemleg fleire territorium som der tidligare har vore sivsongarar i, som sto tomme i år. Det vil altså seie at det i virkelig gode år er ein stad mellom 60 og 70(!) territorielle hannar på Sandsøya og Voksa. Noko som er eit meget respektabelt antall.

Her er to bilder som er tatt under ringmerking av eit par sivsongarhannar.
Sivsongar 2K+ M, Voksa 17.mai 2013

Sivsongar 2K+ M, Voksa 17.mai 2013
 
Under kan du sjå to oversiktskart som viser korleis dei 44 merkte sivsongarhannane er fordelt på øyane.
                                                                                                                                                                            
Sandsøya
 
Voksa
 
 
Fargering til neste år...
I år har sivsongarane berre fått påsett aluminiumsring. Desse er svært vanskelige å lese av i felt. Og skal ein lese dei av i felt blir det fort for mykje forstyrrelse for fuglane. Eit anna alternativ er sjølvsagt å "plukke inn" fuglane ved hjelp av mistnett. Men ein kan ikkje fange dei inn for kvar gong ein lurer på hvilken fuglen som set der med metallring. Dermed vil det til neste år også bli påsett fargeringar. Det vil då vere liknande fargeringar som dei som blei brukt på grashoppesongarane i år. Dette vil gjere det mulig å kartlegge forflytningar songarane gjer lokalt, då utan å utsette fuglane for alt for store forstyrrelsar.
 
Her er eit bilde av den einaste sivsongaren med metallring som har blitt avlest ved hjelp av "fotos" i felt. Denne fuglen er merkt i Portugal, og i 2011 var den hekkefugl i Våge på Sandsøya.
Sivsongar 2K+ M, Våge, Sandsøya mai 2011
 
Ringmerking av årsungar og hofuglar
I tillegg til å merke hannfuglane i territoria sine, så blei det i slutten av juli og i august/september satsa ein god del på å få merkt årsungar. Eg laga meg nemleg til eit oppsett med nett i eit området der det var minst fire par med sivsongarar som hekka. Dette gav eit relativt bra resultat. Totalt fikk eg merkt 18 årsungar og 2 hofuglar på desse øktene. Tek ein i tillegg med dei 2 fuglane som eg merkte tidligare på sesongen, og som ikkje blei kjønnsbestemt, så enda totalen på ringmerkte sivsongarar i 2013 på 66 ind.! Eit resultat som var langt over forventning.

Her er eit bilde av ein av ungane som sivsongarane fikk fram i ungekull nr. 2. Denne var så og seie akkurat flygedyktig når eg fikk den i eit av netta på Voksa den 30.august.
Sivsongar 1K, Voksa 30.august 2013


Kjem dei tilbake?
I og med at dette er første gongen det har blitt ringmerkt ein så stor andel av hekkebestanden her på øyane, samt ungar på hekkeplass, skal det bli spennande å få eit tal på kor mange som kjem tilbake for å hekke. Og om ganske nøyaktig eit halvt år så får vi svaret på akkurat det!

lørdag 2. november 2013

Oktober 2013

Dette er eit flyfoto tatt frå Støyle på Sandsøya, med utsikt mot Voksa. I mellom øyane ser ein Voksevegen.
Vika på austsida (venstre) av Voksevegen er Storevika naturreservat. På fjøre sjø blir sanden blottlagt over
eit stort område. Dette er då den beste lokaliteten på Sandsøya og Voksa for å observere vadarar på trekket.
Då er oktober forbi for denne gong. I løpet av denne månaden så blei det sett under ett ikkje alt for mykje feltsatsing, dessverre. Men som alltid blir det no nokre turar. I starten på månaden gikk det meste av aktiviteten i felten med på å sjekke hagar og jorder, då på leiting etter småfugl. Eller egentleg alt og ingenting... Dette resulterte då "selvfølgelig" ikkje i noko som det var verdt å rope hurra for. 1 gulbrynsongar, 2 tartarpiplerke, eit svartstrupepar med ungekull, 5+ polarsisik og 2 stillits var vel det mest interessante å melde frå Sandsøya og Voksa i den første halvdelen av oktober. (Dette sett vekk i frå dei 2 hauksongarane som eg allereie har publisert her på bloggen).

Når det gjaldt den siste halvdelen av månaden så blei det satsa mest på måsar. Antallet med måsar har vore veldig varierande. Men jamnt over så har det egentleg vore veldig få måsar å sjå. Men ein må tenke slik at for kvar måse ein får "sett over", dess nærmare kjem ein gobiten. Tross satsinga har resultatet vore heller labert. Det mest interessante å melde er ein 2K/2.vinter polarmåse som vart sett rastande på Sandshamna, Sandsøya den 22.oktober. Ellers så blir det no av og til lest av ringmerkte måsar frå andre stadar i landet, samt utlandet. I vinter var vart det observert ein finskemerkt gråmåse. I haust har den dukka opp på nytt. Før dette hadde den ikkje blitt sett sidan den 1.februar. Under finn du eit par bilder av polarmåsen, samt eit bilde av den finskmerte gråmåsen.

Polarmåse 2K (2.vinter), Sandshamna/Sandsøya 22.oktober 2013

Frå venstre: 1K svartbak, 1K gråmåse. 4K+ gråmåse, 2K polarmåse,
4K+ gråmåse (bak denne igjen, ein 1K gråmåse).

Gråmåse 2K (2.vinter), Sandshamna/Sandsøya 22.oktober 2013
Denne måsen blei merkt som ein reirunge (pullus) i Pori, Turku, Finland.
Der blei den merkt i slutten av juni 2012.

mandag 21. oktober 2013

Grashoppesongarar 2013

Då kan ein trygt seie at grashoppesongarsesongen 2013 er over. Noko som vil seie at det er på tide med ei lita oppsummering. I år blei det vidareført det som eg har gjort dei tidligare åra (f.o.m. 2010). Det vil seie å følge med på når songarane kjem, ringmerke dei, følge med på forflytningar dei gjer lokalt etter ankomst, sangaktiviteten deira osv. Dette krevst ein god del timar i felt... Frå slutten av april og til ut i midten av august så blir det lytta om ikkje kvar natt, så ikkje langt unna. Dette kjem sjølvsagt ann på om det er eit år der det er rikeleg med grashoppesongarar eller ikkje. Den tidligaste syngande grashoppesongaren på våren har blitt høyrd på Sandsøya så tidleg som den 19.april (2012). Medan den seinaste syngande som er registrert vart høyrd syngande, det også på Sandsøya, då så seint som den 15.august (2011). Dermed blir det fort ein lang sesong...

Ringmerke sjølv...
I år blei det litt enklare å følge med på songarane. For første gong så hadde eg nemleg muligheit til å ringmerke fuglane sjølv. Dette gjorde slik at eg fikk merkt songarane rett etter ankomst. Noko som igjen ville seie at eg uten problem kunne følge dei gjennom seinvåren og sommaren. For har fuglane ringar på beina så det ikkje lenger tvil om det er den samme fuglen, eller om det er snakk om eit nytt individ. Dermed er det faktisk mulig å ha nokolunde full kontroll på songarane.

På venstre tars får songarane påsatt ein aluminiumring, og på høgre tars
blir dett satt på ein fargering av plast. Fargeringane blir satt på fordi det skal
vere enklare å identifisere fuglane i felt. Fargeringane har "innprinta" tala 1-100.
Desse er mykje lettare å lese av enn alle dei sju tala/bokstavane som utgjer
ringnummeret på aluminiumsringen.

Registrering av ankomstdato
For å finne ein ganske nøyaktig ankomstdato for songarane, så blir det nesten dagleg turar i felten frå den siste veka av april og til rundt den 15.mai. På desse turane som foregår på dagtid, blir tidligare grashoppesongarlokalitetar, samt potensielle lokalitetar besøkt. På kvar lokalitet blir det brukt nokre få minutt der eg spelar av lyd for å sjå om der er nokon reaksjon. Har det ankomt ein hann på staden så brukar dei oftast å respondere på lyden (song) som blir spelt av ganske så umiddelbart. Så er det ingen som svarar, så er det høgst sansyneleg ingen fugl på plass heller. Ved å bruke denne metoden kan ein seie veldig nøyaktig når fuglane ankjem territoria sine. Det er nemleg ganske så ofte at sangaktiviteten på fuglane er heller laber rett etter ankomst. Ja, det er faktisk fuglar som ikkje syng i det heile tatt på våren(?). Desse songarane er det rett og slett ikkje mulig å påvise utan å gjere det på denne måten. Får eg så ringmerkt dei med ein gong så kan eg følge forflytningane dei gjer vidare, før dei endeleg slår seg ned og hekkar. I tillegg til å gå over å spele lyd blir det også lytta natterstid etter syngande hannar. Etter rundet den 15.mai så blir så og seie alle registreringane gjort på denne måten. Eg vil nemleg ikke forstyrre songarane unødig med lydprovokasjon når dei har danna par, og etter kvar er opptatt med ruging og oppfostring av ungar.

Lytting etter grashoppesongarar på Voksa.


Eit middels bra år...
Skal det bli eit bra år med rikeleg med grashoppesongarar må alt stemme i hovudankomstperioden for arten, frå midten av april og utover til rundt den 20.mai. Vert det då varme sørlege luftstraumar frå kontinenetet i denne perioden, blir det også fort ein del songarar. Akkurat slike forhold var det i 2011. Og gjett om det gjorde utslag! Med ein total på 34(!) grashoppesongarhannar på øyane er dette ei soleklar rekord så langt. I år var ikkje forholda på langt nær så gunstige, men dei var ikkje heilt håplause heller. Så kvar skulle totalen stoppe dette året? Det tok i hvertfall litt tid før den første songaren dukka opp på Sandsøya og Voksa. Nærmare bestemt så dukka den første opp den 10.mai, det då på Voksa. Etter å ha lokalisert fuglen ved hjelp av metoden som nevnt over, altså lydavspeling, blei det satt opp nett og på med lyd. Etter ca. 15 sekund hang min første grashoppesongar i nettet. Akkurat denne hannen forflytta seg fleire gongar etter ankomst, før den til slutt slo seg ned i vika på sørsida av øya. Der tyder det meste på at den fikk fram to ungekull.

Her er eit bilde av årets første hannfugl to dagar etter ankomst. 
Legg merke til kor enkelt det er å lese av den nummererte fargeringen.
Grashoppesongar 2K+ M (1), 12.mai 2013

I løpet av seinvåren og sommaren dukka det opp 8 nye grashoppesongarhannar på Sandsøya og Voksa. Dermed blei totalen for for øyane i 2013 i alt 9 hannar. Det meste tyder på at alle desse danna par og hekka på øyane. Dette resultatet viser at årest sesong var heilt middels. I hvert fall visst ein samanliknar med dei siste åras resultat. Dessverre var det ingen av dei fuglane som vi har fått merkt dei føregåande åra som dukka opp i år, men dei kan sjølvsagt fortsatt dukke opp til neste år. Det hadde i hvert fall vore heilt fantastisk om det skulle skje. Ei full oversikt over songarane på Sandsøya og Voksa i år kan du sjå på karta under. Der har eg "plotta" på fuglane, samt teikna på forflytningane dei har gjort.

Sandsøya

Voksa
 
 
Utanfor øyane
I tillegg til å følge med songarane på øyane heime blei det nokre lytterunder i ytre Herøy (Runde, Remøya, Leinøya, Bergsøya og Nerlandsøya), på Gurskøya i Sande kommune, og på Sørheim i Ørsta kommune. Der fikk eg i alt merkt 4 grashoppesongarhannar. Då fordelt slik: Remøya 1, Leinøya 1, Gurskøya 1, Sørheim 1. Til neste år skal det bli spennande å sjå om dei dukkar opp på nytt... Kanskje dukkar ein av dei opp på Sandsøya og Voksa?
 
Her er eit bilde av songaren som blei ringmerkt i Sævikane på Remøya i juni.
Grashoppesongar 2K+ M (99), Sævikane, Remøya 19.juni 2013
Denne fuglen blei merkt  på ein loklitet 300m unna natta til den 4.juni.
Den blei så innfanga på nytt morgonen den 19.juni i og med at eg
trudde det var snakk om ein ny fugl.
Ringmerking av ungar og hofugl
Årets store mål i tillegg til å få ringmerkt flest mulig hannar, var å få merkt så mange årsungar av grashoppesongarar på hekkeplass som mulig. Det eg vil finne ut av er om auka i antall grashoppesongar dei siste åra delvis kan skuldast at vi har fått ein meir eller mindre "fast bestand" med hekkefuglar, og at ungane desse fuglane får fram kjem tilbake for å hekke i det samme området der dei blei klekt. Men for å finne ut av dette så må eg få ringmerkt eit x-antall med ungar. Tidligare så har Kjell Mork Soot og eg berre fått ringmerkt ein årsunge. Dette var tilbake i 2010. I år fikk eg merkt småpene 6 ungar. Er eg ekstremt heldig så blir det kanskje eit gjensyn med ein av dei til neste år?  Det skal i hvertfall bli spennande og lærerikt å sjå! I tillegg til å få merkt desse ungane så blei prosjektets første hofugl ringmerkt. På lokaliteten på Voksa der ho blei merkt fikk eg då merkt hannen, hoa, og to av ungane deira. Totalt blei det då i 2013 ringmerkt 20 grashoppesongarar, fordelt på 13 hannar, 1 hoe og 6 årsungar. Noko som eg må seie meg meget fornøgd med.
 
Her er eit par flyfoto av lokalitetane på Voksa der det blei merkt ungar i år.
Samt eit bilde som viser plasseringa av eit mistnett der eg fikk merkt tre av årsungane.
 
Voksa "nord"
I dette strandrørområdet med spredte busker er det årleg grashoppesongarar.
Det var her eg fikk merkt både hannen og hoa i paret, samt to av ungane deira.

Voksa "sør"
Det var innerst i denne vika på sørsida av av øya at grashoppesongar "1"
slo seg ned. Der fikk den som nevnt over truleg fram to ungekull.
Det siste av desse kulla var fortsatt på plass i starten på september.
Av dei truleg 4-5 ungane som blei sett i området blei 3 ringmerkt.

Her ser ein mistnettet som eg plasserte ved ei buske i vika på sørsida
av Voksa. Det var i dette nettet eg fikk 3 årsungar av grashoppesongar
frå den 9. t.o.m. den 13.september.


Her er bilder av ungane som blei ringmerkt i 2013.
Grashoppesongar 1K M (10), Voksa (nord) 26.juli 2013
Denne fuglen blei bestemt til ein hann pga. at den blei høyrd
"syngande", samt at den var svært aggressiv på lyd.
 
Grashoppesongar 1K (12), Voksa (nord), 14.august 2013 

Grashoppesongar 1K (13), Sandshamn, Sandsøya 23.august 2013

Grashoppesongar 1K (14), Voksa (sør), 9.september 2013

Grashoppesongar 1K (15), Voksa (sør), 10.september 2013
 
Grashoppesongar 1K (16), Voksa (sør), 13.september 2013

Som nevnt over blei også ei adult hoe ringmerkt. Hoa blei ringmerkt på lokaliteten "Voksa nord" den 30.juli. Den 28.august hang den på nytt i nettet. På dette tidspunktet var det nok like før den tok fatt på sørtrekket. Til samanlikning så blei det i fjor på den samme lokaliteten observert ein voksen grashoppesongar den 27.august. Men den var i motsetning til årets hoe fortsatt aktiv med ungar. Den vart nemlig sett matande!
 
Her er eit bilde av hoa, samt eit samanlikningsbilde med den voksne hoa og ein 1K-fugl. 
Grashoppesongar 2K+ F (11), Voksa (nord) 28.august 2013
 
Her ser ein tydelig forskjellen på slitasjen på fjørdrakta når ein samanliknar
ein av 1K`ane med den 2K+ hoa. Fjørslitasjen er den enklaste karakteren
 å bruke ved aldersbestemming av songarane på seinsommaren/hausten.
1K-fuglane er utan slitasje i fjørdrakta, medan dei voksne
fuglane har tydeleg slitasje.

Neste år...
Så då er det vel berre å sjå fram til neste år, og håpe at flest mulig av årets merkte songarar dukkar opp igjen. Det som skal bli mest interessant er å sjå om nokon av årsungane finn turen tilbake. Eg kan i hvert fall nesten ikkje vente! No er det ca. 6 månadar til det brakar laust for fullt. Heldigvis så går dagane raskt unna...


tirsdag 1. oktober 2013

Hauksongar m.m. på Sandsøya/Voksa 30.09-01.10.13

Dei siste par dagane har det blitt satsa ein del i felten på Sandsøya og Voksa. Og med ny giv etter oppholdet på Ona har eg greidd å tilbakelegge eit meget bra område, då særleg i dag. Dette har resultert i litt av kvart. Det mest gledelige var ein ny art for øyane. For i ein hage på Voksa vart det nemleg sett ein hauksongar. Den vart sett aktivt næringssøkande, men i og med at den oppholdt seg i tett vegetasjon så var det ikkje mange sekunda eg fikk sett fuglen. Etter at hauksongaren var i boks forflytta eg meg vidare på Voksa. I vika på sørsida av øya vart minst ein gulbrynsongar høyrd.

Ketchupeffekt...
I dag blei dagen starta med å sjekke hagane i Våge på Sandsøya. I den første hagen eg sjekka såg eg først ein hagesongar, like etter kom der fram nok ein sylvia-songar. Denne viste seg å vere ein hauksongar. Så var der plutseleg ein songar til... Var der fleire hauksongarar? Joda, det var to som holdt til i lag. Dermed må eg seie at ketchupeffekten virkelig har slått til. For med tre hauksongarar på to dagar kan ein ikkje klage! Etter at Sandsøya var nøye sjekka, vart turen lagt til Voksa. Der fikk eg sett årets andre tartarpiplerke, og årets første tundragås for øyane. Tundragåsa vart sett på langt holde, men den var truleg av den grønlandske underarten flavirostris. Det kan også nemnast at det i Vågen på Sandsøya vart sett 3-4 svartstrupesungar, samt hoa i paret. Ungane blei fortsatt mata av foreldra.

Her er nokre bilder som blei tatt av hauksongarane i Våge i dag.
Hauksongar 1K, Våge/Sandsøya 1.oktober 2013

Hauksongar 1K, Våge/Sandsøya 1.oktober 2013

Hauksongar 1K, Våge/Sandsøya 1.oktober 2013

søndag 29. september 2013

TUNDRAPIPLERKE m.m. på Ona 26-28.09.13

Etter at eg for første gongen besøkte Ona hausten 2009 har det blitt ein del turar til denne vesle øya på Romsdalskysten. For der ute i havgapet blir det nemleg satsa i felt kvar haust i nokre veker i slutten av september og i starten på oktober. Då som oftast av ein fast gjeng på 6-7 personar. Og det er alltid like kjekt å kome seg ut på Ona å møte gjengen, for å snakke om fugl, og å leite etter sjeldenheiter. For Ona har gjennom mange år no vist eit ekstremt potensiale når det gjeld sjeldne fuglar, då både austlege og vestlege artar. Dermed er det ein grei plass å reise når det er lite å sjå ellers. Det hjelp også sjølvsagt på at øya er lita, og at det er mange persongar i felt. Det er ein meget god kombinasjon med tanke på å finne sjeldne fuglar...

I år blei det så og seie tre heile dagar i felten på Ona for min del. Frå den 26. t.o.m. den 28.september  Det kan sjølvsagt bli fleire dagar, for skulle det plutseleg dukke opp etter eller anna spennande så blir det nok berre å kaste seg i bilen og kome seg av gårde. Men eg må no seie meg fornøgd med det tredagers oppholdet eg hadde der no. Det blei i hvertfall ein bra start... For under ein og ein halv time etter at eg ankom øya vart M&R si tredje TUNDRAPIPLERKE observert. Den vart sett meget godt, og gav også tidvis ein del lyd frå seg. Denne austlege piplerka er ein eksklusiv gjest i Norge, med ikkje alt for mange funn totalt. Dagen etter, altså den 27.september vart det også sett ei tundrapiplerke. Den kom då flygande ganske høgt og var svært vokal. Det meste tyder på at dette var ein ny fugl, men ut i frå "obsen" som blei gjort så er det umulig å vere heilt sikker på om det desse dagane var eit eller to ind. innom på øya.

Tundrapiplerka som vart sett den 26.september hadde tilhold ved og på gravplassen på Ona. Der gikk den tidvis i lag med fleire skjærpiplerker på det kortklipte graset. Her er nokre bilder av piplerka.
Tundrapiplerke, Ona 26.september 2013

Tundrapiplerke, Ona 26.september 2013

Tundrapiplerke, Ona 26.september 2013

I tillegg til "tundrapipen" vart det også høyrd ei mulig sibirpiplerke den første dagen av oppholdet mitt. Men det kan godt hende at dette berre var trepiplerka som hadde tilhold der den 26. og 27. Under kan du sjå eit bilde av "trepipen".
Trepiplerke, Ona 26-27.september 2013


Fotogen tartarpiplerke...
Ja, det var mykje pipleke-action desse dagane, totalt var det observert 5-6 piplerkeartar . For i tillegg til skjærpiplerke, heipiplerke, trepiplerke, tundrapipleke og den mulige sibirpiplerka vart det sett ei tartarpiplerke. Denne sibirske storpiplerka blir det årleg sett fleire av på hausttrekket. Men dei er som oftast veldig, veldig sky, og å oppdrive bra foto av arten er ingen enkel sak. "Tartarpipen" som vart sett på øya den 26. og 27. var av den meir samarbeidsvillige slagt, og godtok at vi krøyp rundt på fotballbana der den hadde tilhold. Dermed gav det gode fotomuligheiter. Under kan du sjå eit lite utvalg av bilder som blei tatt av fuglen.

Tartarpiplerke 1K, Ona 26-27.september 2013

Tartarpiplerke 1K, Ona 26-27.september 2013

Tartarpiplerke 1K, Ona 26-27.september 2013

Tartarpiplerke 1K, Ona 26-27.september 2013


Gulbrynsongarar i fleng...
I tillegg til alle piplerkene så vart det sett og høyrd mange gulbrynsongarar. Den beste dagen var vel dagen før (25.september) eg kom ut på øya. Då hadde det blitt observert ca. 20 "gulbryn". Noko som var ny rekord på ein dag på Ona. Dei dagane eg var på øya blei det sett i under og overkant av 10 ind. kvar dag. I føregårs, altså den 27.september vart det også sett ei grønlandsk polarsisik (polarsisik ua. hornemanni).


torsdag 19. september 2013

Tartarpiplerke, gulbrynsongar og åkerrikse m.m. på Sandsøya/Voksa 17-19.09.13

Dei siste tre dagane har det blitt satsa ein del i felt, og då først og fremst på Voksa. Det er i hvertfall der "ting" har dukka opp. I føregårs den 17.september vart haustens første tartarpiplerke for M&R observert der. Denne vart sett på eit jorde som eg har døpt om til "tartarpipjorde". For eg trur at så mange som 75% av alle tartarpipane som har blitt observert på øyane har vore innom på dette jordet. Ellers så vart det sett ei svarthalespove, den andre før øyane i haust.
 Her er eit bilde av mi første tartarpiplerke for året.
Tartarpiplerke, Voksa 17.september 2013
Det er slik det er vanligast å sjå den, når den kjem flygande i store bølgedalar.
 
Litt seinare på dagen vart vika på sørsida av øya besøkt. Der vart det sett ein 1K grashoppesongar. Den hadde både metall- og fargering, dermed var det ein av songarane som eg fikk merkt i forrige veke på den samme lokaliteten. Etter at den blei sett gikk eg og "vasa" ei stund til i det lange graset. Då flaug det opp ei åkerrikse. Dette er berre det andre haustfunnet av arten på øyane.
 
Grashoppesongaren som blei sett på Voksa den 17. september var nok høgst truleg denne. Denne songaren blei merkt på den samme staden den 13.september, sist av i alt tre grashoppesongarar som blei merkt der i forrige veke.
Grashoppesongar 1K, Voksa 13.september 2013

Seint svartstrupekull...
For ei og ei halv veke sidan så såg eg ei av dei voksne svartstrupene bærande på mat i Sandsvågen på Sandsøya. Men eg såg berre ein av dei voksne fuglane, og heller ingen ungar. I går (18.september) vart det nok ein tur innom lokaliteten for å sjekke om der kunne vere nokre ungar å sjå. Like etter at eg stoppa bilen og åpna bilvinduet kunne eg høyre tiggande svartstrupeungar. Ja, ungar som nettopp har blitt flygedyktige. Dei hadde nesten ikkje stjertfjør eller vingefjør, og minst ein av dei hadde fortsatt mykje dun igjen i hovudet. Så desse ungane kan ikkje vere meir enn 2-3 veker gamle. Dette er då årets tredje ungekull. Det første kullet blei sjølvstendige i slutten av juni og etter det virkar det som det har gått kast i kast. Men rikeleg med ungar trengst, skal bestanden bygge seg opp igjen til slik den var fram t.o.m. 2009.
 
Her er ein av ungane frå det første kullet i år.
Svartstrupe 1K, Sandsvågen/Sandsøya juni 2013
 

Gulbrynsongar og dobbeltbekkasin...
I dag (19.september) var det tatt nok ein sveip over Voksa. Like etter at eg kom på land på øya fikk eg auge på min første gulbrynsongar for året. Denne sibirske trekkgjesten er det alltid like kjekt å "kome over". Etter dette så blei det ein del "trakking" i eit av dei mange strandrørfelta på Voksa. Der kom eg over øyane sin 2-3. dobbeltbekkasin. Dermed så er det litt av kvart på farta for tida, og forhåpentlegvis så dukkar bomba opp om ikkje så alt for lenge...


lørdag 14. september 2013

Fuglenytt frå Sandsøya/Voksa 13.08 - 13.09.13

Den siste månaden har det vore svært labert med aktivitet her på bloggen. Men lite aktivitet på bloggen vil ikkje seie at det ikkje har blitt satsa i felt. Det har i denne perioden blitt prioritert mykje ringmerking, då først og fremst med tanke på å få merkt grashoppesongarar og sivsongarar, men det har også blitt satsa på merking av både havsvale og gråmåsar. Både merkinga av grashoppesongarar og sivsongarar vil eg kome tilbake til i seinare blogginnlegg, det samme gjeld også for måsane. Når det gjeld sjeldenheiter så har det vore meget, meget lite å melde på den fronten. Den sjeldnaste fuglen som har vore innom den siste månaden, var øyane sin første vendehals. Den blei observert i Sandsvågen på Sandsøya den 8.september. Dagen etter vart det så sett eit nytt individ av arten, denne gongen på Voksa. Dette viser at ting er mulig, og i tida framover, så sant veiret tillet det så blir det nok meir "trakking" i felt, og forhåpentlegvis vil det også gi litt resultat i form av ein gobit eller to...

Svartstrupe 2K+ M, Sandsvågen, Sandsøya 2013

Ein annan observasjon som det er verdt å legge merke til frå den siste tida er at svartstrupeparet som har hatt tilhold i Sandsvågen på Sandsøya i år har nok eit ungekull på gong! Hofuglen vart sett aktivt matande den 8.september, men verken hannen eller ungane blei sett. Dette tyder då på at ungane i årets tredje kull fortsatt er veldig små. Og små ungar godt ut i september er ikkje akkurat vanleg... Så det skal bli spennande å sjå korleis det går. Slik forholda er no, med greie temperaturar og mykje insekt så burde det gå greit å fostre opp ungane.

Dvergsnipe 1K, Storeviksanden, Sandsøya, september 2011

Det har også vorte sett ein god del vadarar på trekk. Det har då vore snakk om artar som myrsnipe, tundrasnipe, dvergsnipe, sandløpar, grønnstilk, sotsnipe, skogsnipe osv. Men dette er meir eller mindre vanlege artar, så rariteten har ikkje dukka opp så langt.


Gråhegre i pleie...
For nokre dagar sidan blei Alv Ottar Folkestad kontakta av ein person frå Hallebygda på Gurskøya i Sande kommune. Der hadde det blitt funnen ein gråhegre som var forkomen. Det viste seg at det var ein nyleg uthoppa gråhegreunge som var avmagra. Dermed tok han den i pleie heime hos seg sjølv for å fore den tilbake i kondisjon. Men i og med at Alv Ottar Folkestad skulle ut og reise så fikk eg den store æra av å overta "oppforinga" for nokre dagar. Under kan du sjå fuglen få servert eit måltid.


fredag 16. august 2013

Havsvalefangst på Sandsøya

Den siste tida har det blitt satsa fleire netter på havsvalefangst. Havsvala er ein fugl flesteparten aldri har vore så heldige å få oppleve. Dette er fordi at skal ein oppleve denne arten så må ein ofte langt til havs. Det er nemleg der dei oppgheld seg det meste av tida. I hekkesesongen kjem dei først inn nær land og til hekkeplassen når det blir mørkt. På dagtig ligg dei enten å rugar i steinsprekker og jordholer, eller så er dei på næringssøk langt til havs. Desse fuglane er nærmast hjelpelause på land, og ville vore eit enkelt bytte for predatorar. Dette har dei då løyst ved å ikkje kome inn til kolonien før etter mørkets frambrudd. På Sunnmøre har vi eit par gode koloniar, der den eine er på godt over 100 par. I Norge er det faktisk berre her og i Nordland det er påvist hekking av arten. Men mykje tyder på at dei hekkar fleire stadar langst kysten. Som nevnt over så kjem ikkje havsvala inn til hekkeplassen før det blir mørkt. Dermed blir det også seint på sesongen før dei legg egg. Dei legg nemleg ikkje egg før ut i juni/juli, og også endå seinare. Då det er så mørkt at dei føler at det er trygt å kome til lands. Ruge- og reirtida er svært lang, ja på opptil 4 månadar. Ca.40 dagars rugetid, og vidare så tek den 50-80 dagar frå ungane klekker til dei er flygedyktige. (Havsvala legg berre 1 egg) I og med at den har ei lang ruge- og reirtid så er ikkje ungane flygedyktige før i slutten av oktober og vidare utover i november - desember. Går ein vidare nord til Røst, der dei også hekkar, utset dei egglegginga endå lenger enn her sør, då det er lenger ut på året før det er mørkt nok til at dei kjem til lands. Der er faktisk dei siste ungane ikkje flygedyktige før godt ut i desember, med etternølarar så seint som rett over nyttår. Etter at hekkesesongen er ferdig trekker dei sørover i det sørlige Atlanterhavet der dei tilbringer vinteren og våren. Havsvala blir svært gammal. Den europeiske aldersrekorda til den ca. 25 gram tunge fuglen er på 33 år.

Grei fangst...
I løpet av to heile og tre kortare netter så har eg fått 35 havsvaler i nettet i Hellandsvågane på Sandsøya. Eg har starta opp lydspelinga ca. 23.50 og holdt det gåande til rundt 04.00. Den einaste måten å få havsvalene i nettet på er nemleg å spele av songen til fuglane, då så høgt at lyden er godt høyrbar på havet utanfor. Så er det berre å sette høgtalaren ved nettet og vente på at havsvalene kjem flygande mot lyden. Natta til den 11.august og natta til den 14. august fikk eg henholdsvis 13 og 16 havsvaler, ellers har det dei nettene forholda har vore ugunstige berre blitt eit par ind. pr natt. Av dei 35 havsvalene som eg har fått i nettet så har det blitt tre kontrollar på fuglar med ring. Ein av desse blei ringmerka på Haramsøya i M&R i august i fjor. Dei to andre har eg ikkje fått svar på enda.
 
Her er nokre bilder av desse nydelige skapningane.
Havsvale 2K+, Hellandsvågane, Sandsøya 11.august 2013
 
Havsvale 2K+, Hellandsvågane, Sandsøya 14.august 2013

Havsvale 2K+, Hellandsvågane, Sandsøya 14.august 2013

 Det vil bli satsa på havsvalemerking også i tida framover, då så ofte veir- og vindforhold tillet det.