fredag 29. august 2014

ROSENVARSLAR, Voksa 28.08.14

Etter lite spennande på sjeldenheitsfronten sidan svartglenta i slutten av april, så starta det så smått å vise "vibbar" i førgårs. Då skremte eg nemleg opp ein dobbeltbekkasin på Voksa. Dette vart då min tredje for øyane. Dobbeltbekkasin er ikkje akkurat verden største raritet, men likevel er det alltid like kjekt å sjå arten.

Voksa slo til igjen...
I går så var målet for dagen å prøve å få merkt årsungar av grashoppesongar. Akkurat det blei det dårlig med... Det vart til at eg først køyrde til Sandsvågen på Sandsøya. Det er der svartstrupeparet som eg har følgt sidan starten på mars held til. Dei er no i sluttfasen av hekkesesongen. For øyeblikket driv dei og matar på dei to siste ungane for året. Etter å ha brukt eit par timar og vel så det på å få status på om begge ungane i det siste kullet fortsatt var i live, som det viste seg at dei var, gikk turen vidare til Voksa. Etter å ha komt i land på øya tok det ikkje så lang tid før eg kom over ein varslar sittande i toppen av ein rogn like ved vegen. I og med at eg satt i bilen, og då kunn fikk sett varslaren gjennom frontruta, fikk eg ikkje sett fuglen særlig bra. Men det såg ut til at den var mørk i panna. Og når eg fikk sett den i flukt fikk eg inntrykk at ein fugl med eit stort og kraftig hovud. Den virka også å ha relativt mykje kvitt i det kvite vingefeltet. Kunne det faktisk vere snakk om øyane sin første rosenvarslar? Fuglen presterte selvfølgelig å flyge forbi eit hus og bli sporlaust borte. Dermed sto eg igjen utan å ha fått sett fuglen skikkelg, og utan nokon form for dokumentasjon. Eg var 95% sikker på at det måtte vere ein rosenvarslar, men ut i frå den håplause observasjonen så kunne eg ikkje akkurat claime ein slik raritet. Dermed var det berre ein ting å gjere, nemleg å prøve å lokalisere fuglen på nytt. Det var heilt på austsida av øya eg først såg fuglen, og når det flaug forbi huset så virka det som om den bevega seg mot vest. Eller eg håpte i hvert fall at det var den retninga den flaug. Dermed køyrde eg lenger vest, slik at eg fikk oversikt over den vestlege delen av øya. Og etter ikkje lange stunda så satt den der! Den satt i ein rogn på ca. 300 meters hold. Eg sprang tilbake til bilen og fikk tak i kameraet mitt. Etter å ha "fyrt" nokre bilder så sjekka eg skjermen på speilrefleksen. Bilda var ikkje akkurat av ein særlig bra kvalitet, men eg kunne sjå den mørke ansiktsmaska strekke seg langt opp i panna. Dermed var "feelingen" eg fikk på fuglen den første gongen eg fikk sett den, heilt korrekt... Det var øyane sin første ROSENVARSLAR eg hadde sett! Rosenvarslar er ein stor raritet i Norge. Ein må til mellom- og søraust-Europa for å finne den hekkande. Totalt innan for landets grenser så var det pr. 2003 21 godkjente funn av arten. Etter dette har det selvfølgelig blitt ein del fleire, men den er fortsatt ein gedigen raritet her til lands. Dette var for eksempel det første funn av rosenvarslar i Norge i 2014. Med gårsdagens fugl har det då blitt sett fire rosenvarslarar totalt i M&R.

Forskjellane mellom ein rosenvarslar og ein varslar(som hekkar i Norge) er fleire. Rosenvarslar har eit kraftigare nebb og hovud, noko som gir eit heilt anna jizz enn hos varslar. Vidare så har vaksne fuglar i praktdrakt mykje svart i ansiktet. Det mørke strekker seg langt opp i panna, noko det aldri gjer hos ein varslar. Vidare så har den meir kvitt i vinga enn det vår underart av varslar har. Rosenvarslaren har også innslag av rosa i bryst, buk og på kroppsider. Dette gjer slik at strupa som er kvit står i kontrast mot resten av undersida. Ein varslar er her jamt lys og strupa kontrasterer ikkje. Ein varslar er også generelt større enn ein rosenvarslar, men dette er vanskelig å bruke i felt utan direkte samanlikning.

Bilda eg fikk av rosenvarslaren i går var ikkje akkurat close-up bilder, men dei held lenge som dokumentasjon. 
Rosenvarslar 2K+ M(?), Voksa 28.august 2014
Det var i denne rognen eg gjenfann fuglen.
Visst du ser nøye etter så sit den i toppen av treet.

Rosenvarslar 2K+ M(?), Voksa 28.august 2014



Her er ein link til eit bilde på nettet som viser ein rosenvarslar på litt greiare hold: http://artsobservasjoner.no/artportalen/gallery/images/swe/birds/2012/large/257360.jpg

torsdag 28. august 2014

Måsebonanza i Oslo

Det heile starta mandag (18.august) i forrige veke. Då dukka nemlig Oslo sin andre kaspimåse gjennom tidene opp. Men det stoppa ikkje der, så langt, langt i frå! Dagen etter dukka hovudstaden sin tredje kaspi opp. Og to kaspimåsar på to dagar her til lands er i seg sjølv veldig, veldig bra. Men den virkelige rosina i pølsa skulle først dukke opp dagen etter. Eg må ærlig talt innrømme at eg vart meget overraska når meldinga blei lagt ut på Bird Alarm den 20.august litt før kl. 17.00. For i den meldinga stod det nemleg STEPPEMÅSE... Ja, faktisk STEPPEMÅSE!! Denne aust/søraustlege arten hekkar aust for Svartehavet og vidare austover i Sentral-Asia. Og den var ikkje med sikkerheit sett her til lands før denne fuglen dukka opp. Dermed blei fasiten på tre dagar dette: To kaspimåsar og ein STEPPEMÅSE. Det skal noko til for å nokon gong greie å overgå akkurat det resultatet.

For min eigen del så starta det å krible litt i både armar og bein allereie etter at den første kasimåsen dukka opp. Og etter at kaspimåse nummer to, og ikkje minst steppemåsen dukka opp, blei det rimelig kjapt bestemt at her må ein nesten ta seg ein tur til Oslo. Men før eg bestemte meg for at eg skulle reise var det kjekt å sjå det litt ann. Blei steppemåsen stasjonær eller ikkje? Og joda, den blei stasjonær. Så dagen etter at steppemåsen blei oppdaga satte eg meg i bilen og køyrde mot hovudstaden. Litt før eg kom til Stryn starta varsellampen til motoren på bilen min å lyse. Dette gjorde slik at eg ikkje tok sjansen på å køyre heilt ned til Oslo. Dermed satte eg igjen bilen på Lillehammer. Der i frå så fikk eg sitte på med ein kompis frå Molde som skulle nedover i samme ærend. Vi køyrde då vidare mot Oslo. Rett før vi kom inn til byen stoppa vi og overnatta. Morgonen etter starta vi grytidlig, og vi var vel dei første som var på plass for å sjå etter måsen. Etter at vi var på plass tok det ikkje alt for mange minutta før den svære, men elegante fuglen kom seglande over Operahuset i Bjørvika. Men det blei ikkje heilt slik som eg hadde tenkt meg... For fuglen vart berre sett i eit par minutt før den trekte utover i fjorden og blei borte. Vi venta så frå kl. 08.00 då måsen sist vart sett, til kl. var ca. 15.00, utan igjen å sjå snurten av fuglen. Dermed blei det bestemt at vi skulle vende nasa nordover igjen. Så vi satte oss i bilen og starta turen heimover. Litt før vi kom til Lillehammer så tikka det plutseleg inn ei bildemelding på mobilen. På bildet satt selvfølgelig steppemåsen. Då hadde den dukka opp igjen ca. tre timar etter at vi hadde forlatt lokaliteten. Etter at eg kom over i min eigen bil på Lillehammer så starta eg å køyre vidare nordover. På veien blei eg berre meir og meir frustrert. Dei hadde nemleg måsen på kloss hold, ja langt innanfor nærgrensa til 500mm min. Det blei også gjort forsøk på å fange inn fuglen for å få den ringmerkt, utan at det gikk i boks. Det var etter at eg fikk vite at det ikkje lukkast å få fange den inn eg bestemte meg for å snu nasa tilbake mot Oslo. Då hadde eg køyrd i ca. ein og ein halv time, ja heilt opp til Kvam. Sånn sett i ettertid så kan eg vel ikkje seie at eg angrar på at eg tok ein aldri så liten usving... Etter å ha snudd køyrde eg til Mysen der eg overnatta med onkelen min. Morgonen etter, altså laurdags morgon var eg på plass i Bjørvika/Bispevika frå kl. var 08.00, då sjølvsagt med store forhåpningar om å få sett fuglen litt betre enn dagen i forveien. Etter nokre timar med venteing og litt fugleprat med dei andre som også hadde møtt opp for å sjå måsen, kom den plutseleg flygande inn. Derifrå gikk alt meget raskt. Eg rakk berre så vidt å få tatt nokre få bilder av steppemåsen før den blei innfanga og ringmerkt. Etter merking la den seg til for å sove på nokre flytebrygger like ved der den blei merkt. Og slik låg den ei god stund, før den igjen "gikk på" brød. Dermed gav det fine fotomuligheiter av fuglen både i felt og i hånd. Og ikkje nok med at steppemåsen viste seg frå si beste side, ein av kaspimåsane dukka også plutselig opp. Både kaspimåsen som vart observert den 18. og 19.august blei ringmerkt rett etter at dei blei oppdaga. (Dette var henholdsvis den andre og tredje kaspimåse som har blitt ringmerkt i Norge nokon gong) Dermed var det litt spennande å sjå kven av fuglane det var snakk om, eller om det kanskje kunne vere endå eit nytt ind. som hadde dukka opp. Etter litt om og men så fikk vi sett beina på kaspien. Den hadde då både metall og fargering. På fargeringen stod det J8345. Dermed var det fuglen som dukka opp den 18.august som igjen var på plass i storbyen. Kaspimåsen viste seg også godt, og åt flitting av alt brødet som blei severt. Eg må ærleg innrømme at det å få sett kaspimåse i tilnærma full juvenil drakt virkelig var prikken over i`en for del. Ja, det var nesten minst like bra det som å få sett steppemåsen. 

Det blei tatt ein god del bilder av både steppe- og kaspimåsen. Her er nokre av dei:
Det var her i Bispevika ved utløet av Akerselva måsane samla seg.


Steppemåse (Pallas`s gull)
Steppemåse, Pallas`s gull 1K (1.vinter), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Steppemåse, Pallas`s gull 1K (1.vinter), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Steppemåse, Pallas`s gull 1K (1.vinter), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Steppemåse, Pallas`s gull 1K (1.vinter), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Steppemåse, Pallas`s gull 1K (1.vinter), Bispevika, Oslo 23.august 2014
 
Steppemåse, Pallas`s gull 1K (1.vinter), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Steppemåse, Pallas`s gull 1K (1.vinter), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Steppemåse, Pallas`s gull 1K (1.vinter), Bispevika, Oslo 23.august 2014


 Her er også nokre bilder av steppemåsen i hånd.
Steppemåse, Pallas`s gull 1K (1.vinter), Bispevika, Oslo 23.august 2014
Her er steppemåsen innfanga og det blir tatt mål og vekt. Ser ein på desse
måla så er denne fuglen på størrelse med ein liten hofugl av svartbak.

Steppemåse, Pallas`s gull 1K (1.vinter), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Steppemåse, Pallas`s gull 1K (1.vinter), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Steppemåse, Pallas`s gull 1K (1.vinter), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Steppemåse, Pallas`s gull 1K (1.vinter), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Steppemåse, Pallas`s gull 1K (1.vinter), Bispevika, Oslo 23.august 2014
 
Steppemåse, Pallas`s gull 1K (1.vinter), Bispevika, Oslo 23.august 2014



Kaspimåse
Kaspimåse 1K (juvenil), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Kaspimåse 1K (juvenil), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Kaspimåse 1K (juvenil), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Kaspimåse 1K (juvenil), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Kaspimåse 1K (juvenil), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Kaspimåse 1K (juvenil), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Kaspimåse 1K (juvenil), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Kaspimåse 1K (juvenil), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Kaspimåse 1K (juvenil), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Kaspimåse 1K (juvenil), Bispevika, Oslo 23.august 2014



Lyse gråmåsar
I tillegg til steppe- og kaspimåsen så vart det også sett nokre interessante gråmåsar. Det vart nemleg sett fleire lyse ind. i området ved utløpet av Akerselva i Bispevika. Det er slike fuglar mange meinar er hybridar mellom gråmåse og polarmåse. Særleg ein av dei (ind.4) var ein innertiar med tanke på ein slik fugl. Problemet med hybridteorien er at fuglen er ungemerkt rett ute i fjorden frå der den no vart sett, der det er veldig få polarmåsar inne i bildet for å seie det slik...

Ind.1 
Gråmåse 1K (juvenil/1.vinter), Bispevika, Oslo 22.august 2014

Ind.2
Gråmåse 1K (juvenil), Bispevika, Oslo 22.august 2014

Ind.3 (J8267)
Gråmåse 1K (juvenil), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Ind.4 (J8228)
Gråmåse 1K (juvenil/1.vinter)), Bispevika, Oslo 23.august 2014

Ind.4 (J8228)
Gråmåse 1K (juvenil/1.vinter)), Bispevika, Oslo 23.august 2014

tirsdag 19. august 2014

Idyll i seinsommarnatta

Noko av det eg ser mest fram til gjennom året er å få nærkontakt med den småmystige havsvala. Havsvala er ein liten stormfugl som på dagtid held til langt til havs eller i reirholene(i hekkesesongen) sine. Det er ikkje før det er mørkt at dei tek sjansen på å kome inn på eller nær land. Dei er nemleg så og seie totalt hjelpelause på landjorda, så det å kome inn om natta er ei tilpassing til akkurat dette. Det er nemleg svært få om ingen predatorar som er ute og jaktar på den tida av døgnet.

Havsvala er berre påvist hekkande nokre få stadar langs kysten. Og skal ein virkelig få nærkontakt med arten, så må ein ut i seinsommarnatta, sette på lyd og montere opp mistnett. Bur ein gunstig til langs kysten så er sjansen stor for at ein vil få ei havsvale eller fleire i nettet. Frå og med rundt den 20.juli og til litt ut i september kan ein få nærkontakt med havsvale kvar natt visst ein virkelig vil det. I hvertfall vist ver og vindforhold skulle tillate det.

Så lant denne sesongen så har eg plukka ut 52 havsvaler frå mistnetta. Fordelt på 46 nymerkte og seks kontrollar. Når det gjeld kontrollane så er to av fuglane havsvaler som eg merkte på den samme staden, altså i Hellandsvågane på Sandsøya i august i fjor. Dei andre fire "svalene" er fuglar som er merkte andre stadar i Norge. Ei av dei hadde ein ring som virka svært gammal og slitt, så er eg heldig så er det snakk om ein fugl som kanskje nærmar seg ein levealder på ca. 20 år. Aldersrekorda for havsvale er på ca. 33 år. Den norske rekorda er så vidt som eg har funne ut på rundt 19 år. Akkurat den må det no vere mulig å slå? Det er no i hvert fall lov til å håpe!

Mi første fangstnatt denne sesongen var natt til den 6.august. Etter dette har eg vore ute natt til den 7., 9., 11., 14. og 16.august. Fleire av desse nettene har nærmast vore magiske. Med nydelig ver og månelyst, og ikkje minst havsvaler i netta. Kva meir kan ein ønske seg?

Havsvalefangst i Hellandsvågane august 2014

Havsvalefangst i Hellandsvågane august 2014

Ei havsvale har gått i mistnettet...

Havsvale 2K+, Hellandsvågane, Sandsøya august 2014

Havsvale 2K+, Hellandsvågane, Sandsøya august 2014

Havsvale 2K+, Hellandsvågane, Sandsøya august 2014

Havsvale 2K+, Hellandsvågane, Sandsøya august 2014

Havsvale 2K+, Hellandsvågane, Sandsøya august 2014


Visst det skulle vere av interesse så er det mulig å lese meir om havsvale, samt sjå fleire bilder i desse to blogginnlegga: